Wirtualizacja to proces polegający na stworzeniu symulowanego (wirtualnego) środowiska komputerowego na sprzęcie komputerowym. Innymi słowy, wirtualizacja oznacza dzielenie zasobów komputera na kilka środowisk. Na jednym sprzęcie może zostać stworzonych kilka maszyn wirtualnych, które będą działać niezależnie od siebie. Każda z nich może różnić się od pozostałych systemem operacyjnym i zainstalowanymi aplikacjami. Jedynym co je łączy, są zasoby komputera, na którym zostały zainstalowane. Najpopularniejsze maszyny wirtualne są dostarczane przez VMWare, Microsoft Hyper-V oraz Red Hat.

Wirtualizacja dzieli się na cztery główne kategorie:

• Wirtualizacja pulpitu – pozwala na obsługę kilku indywidualnych pulpitów za pomocą jednego serwera.
• Wirtualizacja sieci – dzięki niej sieć może zostać podzielona na kilka kanałów zależnie od potrzeb podłączonych do niej urządzeń lub serwerów.
• Wirtualizacja oprogramowania – umożliwia oddzielenie aplikacji od sprzętu i systemu operacyjnego.
• Wirtualizacja magazynu – łączy liczne zasoby magazynu sieciowego w jeden, który jest dostępny dla wielu użytkowników.

Tworzenie maszyn wirtualnych na jednym komputerze lub serwerze efektywniej wykorzystuje istniejące zasoby sprzętowe. Dzięki temu zmniejszają się koszty rozbudowy infrastruktury, prac serwisowych oraz zużycia energii potrzebnej do zasilenia sprzętu. Pomimo licznych zalet, wirtualizacja ma też ciemne strony. Kilka maszyn symulowanych zainstalowanych na jednym komputerze znacznie obniży jego wydajność. Mimo mniejszych nakładów na infrastrukturę sprzętową rosną zasoby potrzebne na utrzymanie wielu maszyn wirtualnych. Symulowane środowiska nie są też odporne na niespodziewany reset swojego serwera. W takim przypadku wyłączenie jednego komputera skutkuje wyłączeniem wszystkich znajdujących się na nim wirtualnych środowisk.

Użytkowanie maszyn wirtualnych powinno być tak samo chronione przed zagrożeniami, jak inne zachowania na serwerze. Na serwerach firmowych często znajdują się wrażliwe dane, które mogą wydostać się z nich w sposób niekontrolowany. Aby ustrzec się przed kradzieżą danych lub zwykłym ludzkim błędem, należy monitorować wirtualny serwer. Do tego służy dedykowane narzędzie Ekran System, które umożliwia monitoring maszyn spod szyldów VMWare, Microsoft Hyper-V i Citrix. Narzędzie to dostarcza informacji m.in. o historii przeglądania, wpisywanych treściach, uruchomionych aplikacjach czy podłączonych urządzeniach USB.